Fietsen in de tijd van Eddy en nu
Het aantal mopjes dat begint met ‘In de tijd van Roger’ heeft ondertussen zijn hoogtepunt en de ene grap is meestal nog flauwer dan de andere. Kern van de zaak is de vaststelling ‘dat vroeger alles anders was’, maar om uit te vissen hoe anders leggen we de spullen waarmee Eddy Merckx vijftig jaar geleden reed naast het materiaal dat fietsers vandaag ter beschikking hebben.
“In de aanloop naar de Tourstart in Brussel heeft Eddy het superdruk. Zelfs als we samen aan het fietsen zijn, vallen ze hem lastig”, schudt Jos Spruyt het hoofd. Spruyt was ploegmaat van Merckx toen die in 1969 zijn eerste Tour de France won. Aan de muur hangt een grote foto van Merckx en Spruyt samen op kop van het peloton in de Ronde van Frankrijk. Merckx in het geel, uiteraard. “ Eddy heeft al zijn ploegmaats zo’n foto van hem cadeau gedaan”, glundert Jos die met heimwee terugdenkt aan de periode van 1968 tot 1976, toen hij ploegmaat was van Merckx. “Het was een plezier om voor Merckx te mogen rijden want het was alle dagen kermis.”
Op het terras staat een Eddy Merckx racefiets uit 1973 en een moderne Eddy Merckx 525. “Omdat ik wist dat je kwam, heb ik deze ochtend voor de gelegenheid nog eens een rondje op die fiets uit 1973 gereden, een fiets die door Ernesto Colnago is gebouwd. Hoe goed die fiets toen ook was, in vergelijking met die moderne carbon racefiets valt daar eigenlijk niet mee te rijden. Als je het ondertussen gewoon bent om met moderne racefietsen te rijden, dan is de nostalgie rond die oude producten snel over”.
“Wij kregen voor het hele jaar twee fietsen: één voor de Giro en één voor de Tour de France. We moesten onze fiets zelf meenemen naar de koers en er voor zorgen dat hij naar behoren functioneerde. Voor de productie van de fietsframes was het voorjaarstrainingskamp cruciaal. Daar konden we aan de fietsfabrikant aangeven hoe we onze fiets wilden en konden we ook materiaal testen. De Molteni-fiets van 1973 heeft een 1,5 centimeter lager bracket dan mijn moderne Merckx-racefiets. Bergop werden wij toch altijd gelost door Eddy, dus hadden we een fiets nodig waarmee we zo snel mogelijk konden dalen. Kwestie van Eddy in de afdaling terug in te halen en op weg naar de voet van de volgende klim weer wat werk te kunnen opknappen.”
Van 12 naar 24
Toen Spruyt begon te koersen reed hij met 2 kettingbladen en vijf kroontjes op het achterwiel, tijdens zijn loopbaan kwam er 2 x 6. “In 1969 reed ik met 53/42 kettingbladen en 13-25 achteraan. In het begin van mijn loopbaan bestond de 42 niet en ook van een 25 was er nog geen sprake. Dan moesten we met 46 x 23 de Mont Ventoux naar boven met een fiets die wel drie kilo zwaarder was dan vandaag”. Een wereld van verschil met het materiaal dat hedendaagse profs en granfondorenners ter beschikking hebben.
Daan Vermeulen is de speerpunt van het Grinta! Granfondo Team en rijdt op een carbon Basso Diamante met Campagnolo Record 12-speed onderdelen en schijfremmen. “Het is het eerste jaar dat ik met 12-speed rij en voor granfondorijders is dat extra kransje wel degelijk een groot voordeel. Omdat wij heel vaak in het hooggebergte vertoeven, hebben we zowel de extreem lichte als de heel grote versnellingen nodig. Als je 36 x 32 hebt, is dat wel prettig om bijvoorbeeld een col als de Mortirolo naar boven te rijden. In de afdaling heb ik 52 x 11 dan weer nodig omdat ik heel licht ben en bergaf flink moet kunnen bijtrappen om door de anderen niet gelost te worden”, zegt Daan over de 24 versnellingen die hij ter beschikking heeft.
“De renners worden vandaag beter betaald, maar ik denk dat het in onze tijd plezanter was. Op materiaalgebied zijn ze vandaag sowieso beter af. Wij moesten keihard aan de remmen trekken om een beetje te vertragen, nu knijp je met twee vingers in die hendels en sta je stil”, vergelijkt Jos vroeger met nu. Daan is voor dit seizoen overgestapt op schijfremmen en kan ondertussen de voor- en nadelen tegen mekaar afwegen. “Bij regenweer zijn schijfremmen zeer zeker een voordeel omdat je remmen simpelweg beter functioneren en ook in de bochten heb je meer zekerheid. Keerzijde van de medaille blijft het gewicht. Voor de profs is dat steeds minder een probleem omdat de fietsen daar toch minstens 6,8 kilogram moeten wegen, een regel van de UCI. Een groot deel van de granfondo-evenementen valt evenwel niet onder toezicht van de UCI en omdat er vaak heel veel geklommen moet worden, kiezen nog steeds veel granfondo toppers voor een fiets met velgremmen. Puur omwille van het gewicht dus.”
Prikkelende geschiedenis
“Potverdikke, die trui prikt nogal”, is het eerste wat Jos zegt als hij zich in de Faema wollen koerstrui van vijftig jaar geleden hijst. “In de trui zat een label met je nummer op, bij mij was dat nummer 10. Op die manier konden de soigneurs en de renners de was sorteren. Toen ik voor Faema reed werden onze kleren voor ons gewassen, in mijn periode bij Mercier moesten we na de koers zelf de was doen.. Voor het hele seizoen kregen we drie à vier truien en een viertal koersbroeken die we zelf aanpasten. We haalden er de elastieken in de taille uit om de broeken met bretellen te kunnen gebruiken”. Tegenwoordig kunnen de profs uit meerdere soorten fietsshirts kiezen, afhankelijk van het verwachte weer gaat dat van flinterdunne fietstruitjes voor hoogzomerse ritten tot winddichte en waterafstotende exemplaren als het weer wat tegen zit. Die luxe was Jos en zijn collega’s niet gegund. “Je had één soort van wollen trui voor het hele jaar en dat was het. In de zomer zweette je je een ongeluk en bij regenweer zoog die wol zich vol water. In sommige gevallen zakten die shirts zo ver door van het gewicht van het regenwater dat de koerstrui achter het zadel bleef hangen. Ellendig was dat”, nog volgens Spruyt.
Daan is met zijn 24 lentes nog een broekventje in vergelijking met Jos. Maar ondanks de amper acht jaar dat hij op de fiets zit, ziet Daan op vlak van kleding duidelijk vooruitgang. Mijn eerste koerstruien waren groot en hingen met losse mouwen rond mijn lichaam te wapperen. De nieuwste truitjes hebben langere mouwtjes die veel beter op de bovenarmen aansluiten waardoor de aerodynamica een stuk beter is. Andere voordelen zijn de lichte stof op het rugpand zodat je langs daar meer lichaamswarmte kwijt kunt en de steekzakken op de rug zijn groot. Belangrijk voor granfondorenners want voor de lange ritten die we rijden moeten we veel spulletjes kunnen meenemen”, zegt de Gentenaar over de moderne fietskleding. Over de Castelli-broeken van het Grinta! Granfondoteam is hij ook heel tevreden. “Voor granfondorijders is de kwaliteit van het zeem essentieel als je zo’n lange dagen in het zadel afwerkt. De Castelli broek zit super, je voelt bijna niet dat je een broek aan hebt”, lacht Vermeulen.
Over de kleding
Castelli Body Paint 3.3 Speed Suit LS
Het Body Paint 3.3 snelpak werd ontwikkeld op basis van computermodellen en daarna uitgebreid getest in de windtunnel. Door een nieuwe constructie voor de broekspijpen toe te passen en een nieuwe stof te gebruiken werd het Speed Suit nog sneller. Een flap voor de plaatsing van een rugnummer is voorzien, op de zitkwaliteit werd niet bespaard want je zitvlak wordt ondersteund door een Progetto X2 zeem. (230 euro)
Castelli Fast Feet TT Shoecover
Net zoals het Body Paint Speed Suit werden ook de schoenovertrekken ontwikkeld op de computer en getest in de windtunnel. Het voetgedeelte is met silicone gecoat om de overtrekken daar zo glad mogelijk te maken, ter hoogte van de onderbenen is de stof geribd om de luchtweerstand te verminderen. De schoenovertrekken voldoen aan de UCI-regels. (45 euro)
Uvex Race 9
De Race 9 is het nieuwste topmodel van Uvex. In het EPS werd een verstevigende kooi verwerkt waardoor de ventilatiesleuven groot en het gewicht laag kon blijven. Uiteraard is de helm inmould gemaakt zodat het schokabsorberende EPS en de buitenschaal één sterk geheel vormen. (220 euro)
100% Speedcraft SL HiPER Red
De Speedcraft Short heeft een iets compactere lens dan de standaard Speedcraft, de Topview lenstechnologie bleef wel behouden om je doorheen de dag een helder zicht, optimale bescherming en een hoge duurzaamheid van de bril te garanderen. (200 euro)
Over de fiets
De fiets van het Grinta! Granfondo Team heeft het Basso Diamante Disc frame als basis. Compatibel met mechanische en elektronische onderdelen (beeld je dat vijftig jaar geleden eens in!) is het carbon monocoque frame opgebouwd zonder aluminium verstevigingsdelen. De Blade-voortrein met verzonken stuurpen is typisch Basso, de combinatie van een 1 1/8” bovenste lager en een 1,5” onderste lager moet de stuurprecisie ten goede komen. Een Italiaanse high-end fiets monteer je af met hoogwaardige Italiaanse onderdelen, in dit geval een Campagnolo Record 12-speed groep met schijfremmen van 2420 euro (overigens kun je hier momenteel een -25% korting op ontvangen bij de 12-speedtest centers te vinden op campagnolo.com). De Bora One 50 disc wielen van 2139 euro combineren hedendaagse remtechnologie met een stokoude traditie op vlak van banden want tubes zijn eigenlijk een soort van dinosaurussen die vergeten zijn van uit te sterven. Al worden ze nu wel door de tubeless technologie ernstig in hun bestaan bedreigd…
Artikel i.sm. Grinta! Tekst: Bart De Schampheleire – Foto’s: David Stockman
No Comments